Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2015

Μονή Ευαγγελίστριας Άνω Πεδινών Ιωαννίνων.

πηγή

Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού Άνω Πεδινά (παλαιά ονομασία Άνω Σουδενά), στους πρόποδες του Κάτω Μαχαλά, στο κεντρικό Ζαγόρι. 


Άποψη της Μονής
πηγή
Ένα από τα χαρακτηριστικά της ενδιαφέρουσας πολιτισμικής ιδιομορφίας του Ζαγορίου στην Ήπειρο είναι η πληθώρα αλλά και η σημαντικότητα των ιστορικών μοναστηριών που βρίσκονται στα όριά του.

Τα είκοσι ονομαστά, εντυπωσιακά και περίτεχνα μοναστήρια της περιοχής του Ζαγορίου είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον, σε τοποθεσίες ιδιαίτερου αλλά και πολύ σπάνιου φυσικού κάλλους.

Αποτελούν σπουδαία ιστορικά μνημεία, που έπαιξαν στο παρελθόν σημαντικότατο ρόλο στην ιστορική του πορεία ενώ αρκετά μοναστήρια σχετίζονται και με τη συγκρότηση καθώς επίσης και την ονομασία κάποιων οικισμών, συνήθως γειτονικών, έτσι ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η Μονή της Ευαγγελίστριας των Άνω Πεδινών (Πάνω Σουδενών).


Άποψη της Μονής
πηγή
Άποψη της Μονής
πηγή
Άποψη της Μονής
πηγή

Άποψη της Μονής
πηγή
Η Μονή Ευαγγελίστριας αποτελεί ένα εντυπωσιακό κτιριακό συγκρότημα με φρουριακή όψη, με ψηλά τείχη στην βορειανατολική πλευρά και κελιά στην νοτιοδυτική, που δεσπόζει στην είσοδο του οικισμού των Πάνω Σουδενών.

Δε γνωρίζουμε ακριβώς το πότε ιδρύθηκε το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, όμως στην διαθήκη των ευεργετών Πασχάλη από το Καπέσοβο η Ευαγγελίστρια ονομάζεται «Παλαίωρος», δηλαδή παλιό μοναστήρι.

Η αρχική θέση του μοναστηριού της Ευαγγελίστριας ήτανε στην κορυφή του χωριού Πάνω Σουδενών, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου και από αυτή η θέση μεταφέρθηκε αργότερα στη σημερινή θέση, σε άγνωστο χρόνο, σίγουρα όμως πριν το 1700.

Άποψη του Καθολικού της Μονής
πηγή
Ο σημερινός ναός που είναι, τρουλαία βασιλική με νάρθηκα και ανατολικά έχει 3 αψίδες, ανακαινίστηκε το 1783 και  αγιογραφήθηκε το 1809 από τον εξαίρετο Πανωσουδενιώτη αγιογράφο Λάζαρο Λαζόπουλο. 

Χορηγός της αγιογράφησης ήταν ο Χριστόδουλος Μαρίνος από το Καπέσοβο, του οποίου η προσωπογραφία βρίσκεται δίπλα από την είσοδο του ναού. 

Το τείχος της μονής χτίστηκε το 1783 ή το 1786 ενώ το τέμπλο του Καθολικού, ο επισκοπικός θρόνος καθώς επίσης και ο άμβωνας είναι ξυλόγλυπτα με το κεντρικό τμήμα του τέμπλου και τον άμβωνα να είναι ακόμη και επιχρυσωμένα.

Άποψη του τέμπλου του Καθολικού
Άποψη του εσωτερικού του Καθολικού
πηγή
πηγή

Εικόνες του τέμπλου
πηγή
Αξιόλογες εικόνες του 18ου αιώνα υπάρχουν στη Μονή όπως του Χριστού Παντοκράτορα που φιλοτεχνήθηκε το 1795 καθώς και της Κοίμησης της Θεοτόκου χρονολογίας του 1810 που φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Λαζάρου και ο ανεψιός του. 

Επίσης, υπάρχουν δύο σημαντικές εικόνες της Παναγίας Οδηγήτριας με ενυπόγραφη αργυρή επένδυση.

Η μία είναι έργο του αργυροχρυσοχόου Χριστόδουλου από την κοντινή Κόνιτσα, που χρονολογείται το 1778 και η δεύτερη έγινε το 1815 από τον Καλαρρυτινό, Γεώργιο Παπαδήμο ενώ ένα ακόμη πολύ σημαντικό κειμήλιο του μοναστηριού αποτελεί και ένα πανέμορφο Ευαγγέλιο με αργυρή επένδυση. 

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή

Εικόνες του τέμπλου
πηγή
Στη μπροστινή του όψη του Ευαγγελίου εικονίζεται η Εις Άδου Κάθοδος με σκηνές από τα Πάθη του Χριστού.
  
Στην πίσω όψη η Φιλοξενία του Αβραάμ, η Γέννηση, η Υπαπαντή, οι Απόστολοι κ.α. Χρονολογείται από το 1809 και έγινε από το Χριστόδουλο, γιο του Πανταζή. 

Σώζονται, επίσης, δυο αργυρές λειψανοθήκες του 19ου αιώνα από τις οποίες η μια είναι έργο του Νικολάου Ποντίκη και του υιού του από το χωριό Καλαρρύτες. 

Στο αριστερό κλίτος του κυρίως ναού και σε μικρό εσωτερικό τρούλο εικονίζονται ο Σόλων, η Σίβυλα, ο Πλάτων, ο Θουκυδίδης, ο Αριστοτέλης και ο Πλούταρχος.

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή

Η προτομή του Νεόφυτου Δούκα στον περίβολο της Μονής
πηγή
Στην Μονή μόνασε ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού, ο Νεόφυτος Δούκας, που καταγόταν από τα Άνω Πεδινά και αφιερώθηκε στη μονή από τη χήρα μητέρα του σε ηλικία δέκα ετών. 

Ο Νεόφυτος Δούκας σπούδασε για ένα μικρό χρονικό διάστημα στα Ιωάννινα και επέστρεψε στο χωριό του, καθώς δεν είχε και την απαραίτητη οικονομική δυνατότητα να συνεχίσει τις σπουδές του εκεί. 

Γύρω στα 1780 έφυγε για το Μέτσοβο και από εκεί πήγε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας και τη Βιέννη ενώ κατόπιν γύρω στα 1810, με τη προτροπή του Δούκα αλλά και την σημαντική συνδρομή της Ευαγγελίστριας, το σχολείο των Πάνω Σουδενών αναβαθμίστηκε σε «Ελληνικό» σχολείο.

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
Ο Παντοκράτορας στον τρούλο

Η είσοδος της Μονής
πηγή
Κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Αλή Πασά με το σουλτάνο (1820 - 1822), το μοναστήρι και το χωριό δοκιμάστηκαν από επιδρομή Τουρκαλβανών. 

Στην Μπάγια υπήρχε στρατός του σουλτάνου και στη Ντοβρά 300 Τουρκαλβανοί του Αλή  Πασά, οι οποίοι έστειλαν στα γύρω χωριά απεσταλμένους, για να στρατολογήσουν άντρες. 

Στην Ευαγγελίστρια συγκεντρώθηκαν οπλισμένοι κάτοικοι από τα Πάνω και Κάτω Σουδενά, τον Ελαφότοπο, τη Βίτσα και το Μονοδέντρι, έπειτα από διαταγή του οθωμανικού στρατού. 

Οι Τουρκαλβανοί του Αλή Πασά κατέλαβαν το μοναστήρι και στη συνέχεια λεηλάτησαν τα Πάνω Σουδενά.

Γύρω στο 1850 ηγούμενος του Μοναστηριού ανέλαβε ο Σουδενιώτης Χατζή - Καλλίνικος, μια πολύ αξιόλογη και σημαντική προσωπικότητα της περιοχής καθώς επίσης όμως και ευεργέτης της ιδιαίτερης πατρίδας του που με τη διαθήκη του διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του στην κοινότητα

Η πίσω πλευρά του Καθολικού της Μονής
πηγή
Ο Καλλίνικος, ως ηγούμενος της Μονής Ευαγγελίστριας, διαχειρίστηκε την επισκευή δρόμων και εκκλησιών, την κατασκευή του νεκροταφείου κάτω από την κεντρική εκκλησία, πλήρωνε το μισθό του Ελληνοδιδάσκαλου και ακόμη φρόντιζε και για την τροφή του γιατρού. 

Το 1857 η Μονή της Αγίας Παρασκευής Πάνω Σουδενών, που είχε ερημώσει, προσαρτήθηκε στην Μονή της Ευαγγελίστριας που την εποχή εκείνη η Ευαγγελίστρια είχε σημαντική ακίνητη περιουσία και μεγάλα κοπάδια βοδιών και αιγοπροβάτων. 

Οι σχέσεις της Ευαγγελίστριας με τη Μονή Βελλάς ήταν πάντα πολύ καλές. Το γεγονός αυτό ίσως να οφείλεται και στο ότι οι τελευταίοι κάτοικοι του οικισμού της Βελλάς, που κατά τον ύστερο μεσαίωνα ήταν κωμόπολη, μετοίκησαν γύρω στο 1700 στα Πάνω Σουδενά.

Άποψη της Μονής
πηγή
Γύρω στα 1930 όμως έκλεισε το μοναστήρι και έγινε μετόχι της Μονής Βελλάς ενώ κατά καιρούς διέμενε στην Ευαγγελίστρια και ο παπάς του χωριού. 

Η Ιερά Μονή της Ευαγγελίστριας το 1972 χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο βυζαντινό και ιστορικό μνημείο με την απόφαση ΥΑ10062/934/12-7-1972 - ΦΕΚ 621/Β/22-8-1972 και σήμερα στην Μονή εγκαταβιώνει μία μόνο μοναχή, η μοναχή Ευθυμία.

Ο εορτασμός του Ευαγγελισμού στο μοναστήρι αποτελούσε πάντα ένα σημαντικό γεγονός για την γύρω περιοχή, ήταν άλλωστε το ξεκίνημα των ζαγορίσιων πανηγυριών. Ο εορτασμός ξεκινούσε την παραμονή το βράδυ, με τον εσπερινό, και συνεχιζόταν το πρωί με τη λειτουργία, με νηστίσιμο τραπέζι και γλέντι. 

Ευχαριστούμε ειλικρινά , την Αθηνά Ιωαννίδου.


Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

Ιερά Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας, Κορνοφωλιά Έβρου.

πηγή

Βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου δυτικά του χωριού Κορνοφωλιά Σουφλίου, επάνω στο λόφο "Κουρί" ενώ απέχει από αυτό περίπου 5  χιλιόμετρα. 



Άποψη της Μονής
Πότε ακριβώς κτίστηκε η Μονή, μας είναι άγνωστο και αυτό εξακολουθεί να αποτελεί ένα μυστήριο, περιστοιχισμένο από λαικές παραδόσεις και δοξασίες. 

Φαίνεται πως στην αρχή ήτανε ένα μικρό εξωκλήσι που τιμούνταν στο όνομα της Κοίμησης της Θεοτόκου. 

Το εξωκλήσι αυτό ήτανε δίπλα σε μία πηγή με καθαρό και πόσιμο νερό, η πηγή αργότερα έγινε υπόγεια δεξαμενή και πηγάδι που βρίσκεται σήμερα μέσα στην εκκλησία του μοναστηριού και αποτελεί Αγίασμα του. 

Η τοπική παράδοση θέλει την Μονή να έχει ιστορία τουλάχιστον τεσσάρων περίπου αιώνων. Το Καθολικό της Μονής είναι μία τρίκλιτη θολωτή βασιλική με ενιαία στέγη και επάνω από την κεντρική είσοδο του κυρίως ναού, η κτητορική επιγραφή σε μαρμάρινη πλάκα πληροφορεί ότι το υπάρχον Καθολικό κτίσθηκε στη θέση ενός παλαιοτέρου, που ήτανε σε κακή κατάσταση και εγκαινιάστηκε στις 15 Αυγούστου του 1857. 

Κτήτορας του Καθολικού της Μονής ήτανε ο προηγούμενος Πολύκαρπος, Διδυμοτειχίτης στην καταγωγή ενώ μεταγενέστερα προστέθηκαν ο νάρθηκας στη δυτική πλευρά του καθολικού καθώς και ένα πρόσκτισμα στη βόρεια πλευρά του.


Άποψη της Μονής

Άποψη της Μονής
Το ξυλόγλυπτο, σκαλιστό και επίχρυσο τέμπλο του 1865
Το παλιό ξυλόγλυπτο, σκαλιστό και επίχρυσο τέμπλο του 1865 φιλοτεχνήθηκε από τον Σταμάτιο Μαδυτιανό και φέρει παραστάσεις από διάφορα θέματα της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. 

Φέρει ακόμη παλιές εικόνες και την Δέσποινα των Ιλασμών που κρατά στο αριστερό χέρι τον Χριστό και είναι καλυμμένη από τα αναρίθμητα τάματα των πιστών ενώ αξιόλογες είναι και οι εικόνες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Προφήτη Ηλία κ.α με αρκετές εικόνες του τέμπλου να είναι αφιερώματα Ελλήνων της νοτίου Βουλγαρίας. 

Το ξυλόγλυπτο κιβώριο της αγίας Τράπεζας είναι έργο παλαιότερο του καθολικού και η πλάκα της φέρει πλήθος γραμμάτων, σύμφωνα με συνήθεια διαδεδομένη στον Έβρο τον 19ο αιώνα.

Εξωτερικά το καθολικό κοσμούν λιγοστά λιθανάγλυφα (σταυροί και δράκοντες) ενώ η νότια πτέρυγα των κελιών κτίστηκε το 1904, κάηκε και ξανακτίστηκε το 1909, επίσης στις παλαιές κατασκευές ανήκει επίσης και ο λιθόκτιστος περίβολος της μονής.


Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής

Το αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας
της Παναγίας της Πορταΐτισσας.
Στις αρχές του 18ου αιώνα, λόγο χρεών, η Μονή δόθηκε ως μετόχι στην Ιερά Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. 

Το 1747, με τη συγκατάθεση των κατοίκων της Κορνοφωλιάς και με ενέργειες του Μητροπολίτη Διδυμότειχου Αυξέντιου και του ηγούμενου της Μονής, Ιερομόναχου Αυξεντίου, επισημοποιήθηκε και επικυρώθηκε η κυριότητα της Μονής Ιβήρων, με Πατριαρχικό σιγίλιο της Ιερής Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, επί Πατριαρχίας Παϊσίου Β' το οποίο βρίσκεται σήμερα στην βιβλιοθήκη της Μονής Ιβήρων.

Μετά την παραχώρησή της στη Μονή Ιβήρων, οι Αγιορείτες Πατέρες έφεραν στο Μετόχι τους ένα αντίγραφο της ιερής εικόνας της Παναγίας της Πορταΐτισσας που βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους, η οποία αποδείχτηκε εξ ίσου θαυματουργή με την πρωτότυπη, καθώς όμως και το δεξί πόδι του Αγίου Χαραλάμπους. 


Με τα δύο αυτά σημαντικά Ιερά Κειμήλια και κατ' ακολουθία και με τη Μονή, συνδέθηκε στενά ο Ελληνισμός του Καζά (Νομαρχίας) της Ανδριανουπόλεως καθώς επίσης όμως και οι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής οι οποίοι περιέβαλαν με μεγάλη αγάπη, ευλάβεια και σεβασμό την Μονή αλλά και τα δύο πολυτιμότερα αυτά ιερά κειμήλια της.

Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής

Το δεξί πόδι του Αγίου Χαραλάμπους
πηγή
Στην Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας προσέτρεχαν σε κάθε δύσκολη στιγμή της "σκλαβωμένης" ζωής τους για να ζητήσουν κατά πρώτον τη χάρη και τη βοήθεια της Παναγίας αλλά και του Αγίου Χαραλάμπους και κατά δεύτερον να ζητήσουν τις συμβουλές αλλά και την ενεργό συμπαράσταση των Πνευματικών της Μονής. 

Έτσι, γρήγορα το Μοναστήρι της Παναγίας 
Πορταΐτισσας έγινε ένα μεγάλο θρησκευτικό, πνευματικό αλλά και εθνικό κέντρο του υπόδουλου Ελληνισμού της ευρύτερης αυτής περιοχής. 

Λειτουργούσε σε αυτό κρυφό σχολείο και χρησίμευε ως τόπος συγκεντρώσεως των ανδρών της περιοχής για να εκπαιδευτούν στην αγροτική έκταση (αυτό ήτανε το πρόσχημα) και να συγκροτήσουν έτσι αντάρτικες ομάδες κατά των Τούρκων κατακτητών. 

Οι εκάστοτε ηγούμενοι του Μοναστηριού ήταν πρόθυμοι να βοηθήσουν σε αυτό και το κάνανε. 

Μάλιστα κάποιοι από αυτούς έγιναν παράδειγμα θυσίας στο βωμό της πίστεως αλλά και της πατρίδας, ενδεικτικά σημειώνουμε τον ηγούμενο της Μονής, Πορφύριο, ο οποίος βρήκε μαρτυρικό θάνατο το 1912 από ένα άτακτο απόσπασμα Τούρκων μισθοφόρων.

Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής
Άποψη της Μονής

Άποψη της Μονής
Εκτός του Αγίου Λειψάνου του Αγίου Χαραλάμπους φυλάσσονται στη Μονή και Λείψανα των Αγίων Παντελεήμονος, Τρύφωνος, Στεφάνου, Νεκταρίου, Παρασκευής, Ιακώβου Αδελφοθέου κ.α. 

Το Μοναστήρι, έπειτα από πολλά χρόνια εγκατάλειψης επανιδρύθηκε το 1980, όταν εγκαταστάθηκε σε αυτό μία γυναικεία αδελφότητα, η οποία τηρεί το τυπικό της Μονής Ιβήρων. 

Οι μοναχές σήμερα είναι περίπου 13 και ασχολούνται  με την αγιογραφία, το χρυσοκέντημα, το εργόχειρο,  την ιερορραπτική, τις αγροτικές καλλιέργειες για τις ανάγκες της αδελφότητος καθώς επίσης λειτουργούν και μονάδα κηροπλαστείου.

Τα εργόχειρα μπορεί ο επισκέπτης να τα θαυμάσει στο εκθετήριο της Μονής, η οποία διατηρεί και εξαιρετικό ξενώνα που διατίθεται για τους επισκέπτες κατόπιν συννενόησης.

Η Μονή τιμάται στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και το φημισμένο πανηγύρι της Μονής γίνεται στα Εννιάμερα της Παναγίας δηλαδή στις 22 και 23 Αυγούστου.

Τηλέφωνο: (+30) 25540 51111


ΤΟ ΔΕΞΙ ΠΟΔΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ


Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κορνοφωλιάς Έβρου "Παναγία Πορταΐτισσα", μετόχι της Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Όρους. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ)


Εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους, πρώτο μισό του 18 ου αιώνα
Συλλογή Ιεράς Μητρόπολις Λήμνου & Αγ. Ευστρατίου
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερεύς στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας και έζησε επί αυτοκρατορίας του Σεπτιμίου Σεβήρου (193 - 211).

Όταν το 198 ο Σέβηρος εξαπέλυσε σκληρό διωγμό κατά των Χριστιανών, ο έπαρχος της Μαγνησίας Λουκιανός, συνέλαβε τον Άγιο και του ζήτησε να αρνηθεί την πίστη του.

Όμως ο Άγιος όχι μόνο δεν το έκανε αυτό, αλλά αντίθετα ομολόγησε στον έπαρχο την προσήλωσή του στον Χριστό και δήλωσε με παρρησία ότι σε οποιοδήποτε βασανιστήριο και να υποβληθεί δεν πρόκειται να αρνηθεί την πίστη της Εκκλησίας.

Τότε η σκοτισμένη και σαρκική ψυχή του Λουκιανού επέτεινε την οργή της και διέταξε να αρχίσουν τα φρικώδη βασανιστήρια στο γέροντα ιερέα. Πρώτα τον γύμνωσαν και ο ίδιος ο Λουκιανός, παίρνοντας το ξίφος του προσπάθησε να πληγώσει το σώμα του Αγίου.

Όμως αποκόπηκαν τα χέρια του και έμειναν κρεμασμένα στο σώμα του Ιερομάρτυρα και μόνο ύστερα από προσευχή του Αγίου συγκολλήθηκαν αυτά πάλι στο σώμα και ο ηγεμόνας κατέστη υγιής. Βλέποντας αυτό το θαύμα του Αγίου πολλοί από τους δημίους πίστεψαν στον αληθινό Θεό.

Τότε ο έπαρχος έδωσε εντολή να διαπομπεύσουν τον Άγιο και να τον σύρουν διά μέσου της πόλεως με χαλινάρι. Τέλος, διέταξε τον αποκεφαλισμό του Αγίου, ο οποίος με το μαρτύριο του έλαβε το αμαράντινο στέφανο της δόξας σε ηλικία 113 ετών το 198.

Εορτάζει στις 10 Φεβρουαρίου.



Δείτε επίσης

ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΧΕΡΙ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
ΕΔΩ
ΤΗΝ ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΕΔΩ



Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2015

Μονή Παναγίας Χρυσολεόντισσας, Αίγινα.

πηγή

Βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, σε ένα κατάφυτο οροπέδιο περιτριγυρισμένο από βουνά και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από την μονή του Αγίου Νεκταρίου ενώ θεωρείται από τους κατοίκους του νησιού τόσο η Παναγία η Χρυσολεόντισσα όσο και το ομώνυμο μοναστήρι της ως Προστάτες της Αίγινας. 


Άποψη της Μονής
πηγή
Σύμφωνα με τοπική παράδοση αρχικά η Μονή ήτανε κτισμένη κοντά στο παραθαλάσσιο χωριό Λεόντι, ήδη από το 1403, με αποτέλεσμα να είναι ευάλωτη στις αλλεπάλληλες επιδρομές των πειρατών και των Αγαρηνών.

Έπειτα από τρεις διαδοχικές καταστροφές, αποφασίστηκε η μεταφορά της Μονής σε σημείο μακριά από τη θάλασσα, ώστε να μην είναι ορατή και εύκολα προσπελάσιμη από τους εχθρούς της. 

Όταν άρχισε η ανέγερση της Νέας Μονής συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός: Τα εργαλεία τα οποία άφηναν οι κτίστες στο χώρο της ανεγέρσεως, το πρωί δεν τα έβρισκαν εκεί αλλά στην σημερινή θέση της Μονής. 

Ο τριώροφος οχυρός πύργος του 1610
πηγή
Όταν το θαύμα επαναλήφθηκε τρεις φορές, οι μοναχοί κατάλαβαν το μήνυμα και ανήγειραν το μοναστήρι τους στην σημερινή τοποθεσία κατά τα έτη 1600 - 1614 ενώ στην πρώτη τοποθεσία έκτισαν ένα μικρό εκκλησάκι επ᾿ ονόματι του Αγίου Λεοντίου που σώζεται μέχρι σήμερα.

Η Μονή έχει διατηρήσει τη φρουριακή όψη του 17ου αιώνα, έχει τετράγωνη κάτοψη και περιβάλλεται από ψηλά κτήρια κελλιών, με πυργίσκους, πολεμίστρες και μικρά παράθυρα τοποθετημένα ψηλά ενώ στο κέντρο του υψώνεται ο εντυπωσιακός τριώροφος οχυρός πύργος που χρονολογείται στο 1610 και χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα, ως χώρος φιλοξενίας επισκεπτών. 

Ο τριώροφος Πύργος, γνωστός ως «πολεμίστρα», βρίσκεται στην δεξιά πλευρά του Καθολικού, έχει περίπου 20 μέτρα ύψος, είναι τετράγωνος και έχει διαστάσεις 5,70 Χ 6.00 μέτρα ενώ ο κάθε όροφος έχει ένα δωμάτιο το οποίο διαθέτει ένα παράθυρο στη δυτική πλευρά του και η εσωτερική επικοινωνία των ορόφων – δωματίων γίνεται με μια εσωτερική κάθετη ξύλινη σκάλα. 

Σε υψηλότερο επίπεδο είναι κτισμένο το καθολικό ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής του 1808, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Διονύσιο και τον Άγιο Χαράλαμπο, έχει τρεις εισόδους στον πρόναο και δεξιά στην κυρία είσοδο υπάρχει μία μαρμάρινη φιάλη που χρησιμοποιείται για τον αγιασμό. 

Τα εξαιρετικά Βημόθυρα του τέμπλου 

Άποψη του εσωτερικού του Καθολικού
Στο εντυπωσιακό τέμπλο του 1814 με υπέροχες και σπάνιες παραστάσεις από την Παλαιά Διαθήκη, μορφές Αγίων, Αγγέλων, Ευαγγελιστών κ.α υπάρχει η επιγραφή: «+1814 Σεπτεμβρίου 26 έλαβε τέλος το παρόν τέμπλον». «+διά συνδρομής Κυρίλλου ηγουμένου Λαμπαδαρίου καὶ τῶν πατέρων». «+ διά χειρών Ἰωάννου, Δημητρίου, Αθανασίου καὶ Ευσταθίου».

Με Σιγίλιο του Οικουμενικού πατριάρχη, Τιμόθεου Μαρμαρηνού, το 1614, η μονή της Χρυσολεόντισσας αναγνωρίστηκε ως «Σταυροπήγιο» και επί Επισκόπου Νήφωνος μέχρι και σήμερα υπάγεται απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, διέθετε και ιδιαίτερα μεγάλη περιουσία αφού είχε στην κατοχή της σχεδόν ολόκληρο το νησί της Αίγινας, αλλά και το μικρό νησάκι που χαρακτηριστικά λέγεται Μονή, απέναντι από την Πέρδικα

Η έξοδος των Πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο. 
Τοιχογραφία, 19ος αιώνας 
πηγή
Η δράση της Μονής κατά την επανάσταση του 1821 υπήρξε πολύ σημαντική.

Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, με διάταγμα του Όθωνα θεωρήθηκε διατηρητέα εν λειτουργία και προσαρτήθηκε σε αυτήν ως μετόχι η διαλυθείσα Μονή της Παναγίας Φανερωμένης της Σαλαμίνας.

Η Μονή λειτούργησε αδιάκοπα ως ανδρική, μέχρι το 1935, όταν ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος A' Παπαδόπουλος διαπιστώνοντας προσωπικά, την εγκατάλειψη της. 

Έτσι, με βασιλικό Διάταγμα την μετέτρεψε σε γυναικεία και απέσπασε σε αυτήν, από την μονή του Αγίου Νεκταρίου, πέντε μοναχές ενώ τελευταίος ηγούμενος της Μονής Χρυσολεόντισσας, πριν μετατραπεί αυτή σε γυναικεία, ήτανε ο Γέροντας Ιερώνυμος της Αίγινας.

Η θαυματουργή εικόνα 
της Παναγίας Χρυσολεόντισσας
Στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν σημαντικές προσπάθειες για την ανακαίνιση της ιστορικής Μονής ενώ η πρώτη ηγουμενία ανατέθηκε στην «ευσεβή και διακριτική» διακόνισσα Μαγδαληνή, που χειροτόνησε ο ίδιος ο Άγιος Νεκτάριος.

Η Μαγδαληνή ποίμανε επί 32 συνεχόμενα έτη το ποίμνιον της Μονής «μετ' επιστήμης, διακρίσεως και αληθινής κατά θεόν Αγάπης», όπως γράφει το βιογραφικό σημείωμά της, στο βιβλίο της Ιεράς Μονής.

Η ηγουμένη Μαγδαληνή με τη συμβολή και της συνοδείας της, πραγματοποίησε μία ριζική ανακαίνιση, ένα έργο πού συνέχισαν και οι μετέπειτα γερόντισσες Ευβούλη και Θεοδούλη καθώς και η σημερινή γερόντισσα της Μονής Ευπραξία.

Μεγάλος θησαυρός της Μονής είναι η Αργυρο - επενδυμένη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Χρυσολεόντισσας, τοποθετημένη στην άκρη του τέμπλου του Καθολικού, προς την βόρεια πύλη του Ιερού. 

Την θαυματουργή αυτή εικόνα της Παναγίας έφεραν ψηλά στο βουνό της Αίγινας δύο μοναχοί, ο Μακάριος και ο Αρσένιος και όπως την έφερναν, άφησαν σε μία πέτρα την εικόνα και ο βράχος σχίστηκε και σχηματίσθηκε στο σημείο ένας σταυρός που σήμερα το λένε «το χέρι της Παναγίας» και βρίσκεται στον δρόμο, δεξιά, κοντά στην Ιερά Μονή.

Το σημείο που ο άγιος Νεκτάριος προσευχήθηκε 
τελευταία φορά στην Παναγία Χρυσολεόντισσα
H εικόνα χρονολογείται τον 15ο ή 16ο αιώνα και η παράδοση θέλει να είναι μία από τις 70 εικόνες που φιλοτέχνησε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς.

Απαγορεύεται η φωτογράφισή της, αλλά και αν κανείς θέλει να παραβεί την απαγόρευση και την φωτογραφίσει, «η εικόνα δεν του φανερώνεται», μένει σκοτεινή και απροσπέλαστη ενώ μόνο η προσευχή και η καλή προαίρεση την φέρνει κοντά, προστάτιδα και θαυματουργή – αρωγό.

Πλήθος θαυμάτων έχουν καταγραφεί, από πιστούς που θεραπεύτηκαν «αλείφοντας με λαδάκι από το καντήλι της Παναγίας», τη σπονδυλική στήλη, το σκοτισμένο κεφάλι, τους διαγνωσμένους όγκους και όλα αυτά είναι ιστορημένα, με ονόματα και διευθύνσεις στο βιβλιαράκι της Μονής.

Η Κοίμηση της Παναγίας στο Υπέρθυρο της εισόδου
του Καθολικού της Μονής, όπου διακρίνεται και η
χρονολογία ίδρυσής του.
Και μόνον η επίσκεψη στον γαλήνιο αυτό τόπο, η προσκύνηση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας στο δροσερό ημίφως του ναού, η επαφή με τη φύση, με τα ήμερα οικιακά ζώα, κότες, χήνες και έως πρόσφατα, στρουθοκαμήλους και παγόνια, ηρεμεί την ψυχή, καθαρίζει τον νου, ενδυναμώνει την πίστη και αλαφρώνει τον άνθρωπο από τις έγνοιες. 

Αφότου ήρθε στην Αίγινα ο άγιος Νεκτάριος το 1904 ως διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής, ιερό αντικείμενο με το οποίο ήταν πολύ δεμένος επί της γης ήταν η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Χρυσολεόντισσας. 

Η εικόνα έχει ιστορία γύρω στα 400 χρόνια και είναι περιβεβλημένη με ασημένια επένδυση, ελαφρώς επιχρυσωμένη και αποτελεί ένα έργο ύψιστης και σπουδαίας καλλιτεχνικής αξίας.

Η είσοδος στην Μονή
Κατά διαστήματα ανέβαινε τότε ο Πενταπόλεως Νεκτάριος στη Χρυσολεόντισσα για προσκύνημα και προσευχή στη χάρη της. 

Τελευταία πνευματική επιθυμία του ήταν να προσκυνήσει για τελευταία φορά και αυτό έγινε το Σεπτέμβρη του 1920.

Με συνοδεία τριών μοναχών πέζευσε στο αλογάκι της Μονής και ξεκίνησε για το Μοναστήρι.

Όταν έφτασε στο Μοναστήρι συγκινημένος και δακρυσμένος γονάτισε και προσευχήθηκε να του χορηγήσει ο Θεός λίγα χρόνια ζωής ακόμα για να ολοκληρώσει το έργο του στη Μονή του. 

Ύστερα ζήτησε να φύγουν για τη Μονή της Αγίας Τριάδος.

Στο δρόμο βλέποντας από ψηλά το Μοναστήρι του είπε: «Ας ευλογήσω δια τελευταίαν φοράν το μοναστηράκι μου και τους χριστιανούς της νήσου, διότι εντός ολίγου θ’ απέλθω» και σε ερώτηση της μοναχής Νεκταρίας τι εννοεί, απάντησε: «εις τους ουρανούς», πήρε δηλαδή απάντηση ότι πεθαίνει.

Άποψη του εξαιρετικού τέμπλου της Μονής
Σήμερα στο Μοναστήρι της Χρυσολεόντισσας, παντού επικρατεί η τάξη και η ομορφιά. 

Οι μοναχές, εκτός από τη συντήρηση και τον εξωραϊσμό των κτισμάτων και των μετοχιών της, μεριμνούν για την φιλοξενία των πολυάριθμων προσκυνητών και ασχολούνται με τις αγροτικές καλλιέργειες και την οικόσιτη κτηνοτροφία.

Στη Μονή της Χρυσολεόντισσας, που η ιστορία της έχει συνδεθεί με την προσωπικότητα του Αγίου Νεκταρίου, που την επισκεπτόταν συχνά, λειτουργούν έξι παρεκκλήσια. 

Το παρεκκλήσιο των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, του αγίου Αθανασίου, του αγίου Νεκταρίου, του Αποστόλου Ανδρέα, του αγίου Λεοντίου και της αγίας Μαγδαληνής (κοιμητήριο).

Η πρόσβαση στην Μονή με το Ι.Χ αυτοκίνητο είναι πολύ καλή και φτάνει έως την εξώπορτα ενώ με πούλμαν 50 ή και 60 θέσεων είναι ιδιαίτερα δύσκολη και δεν σας την προτείνουμε όμως μπορείτε να την επισκεφθείτε με πούλμαν 20 - 24 θέσεων.

Οι ώρες επισκέψεων είναι από τις 07.30 το πρωί έως τις 13.00 το μεσημέρι και από τις 16.00 το απόγευμα έως και την δύση του ήλιου.

Η μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου όπου και γίνεται σπουδαίο πανηγύρι με χιλιάδες επισκέπτες, στις 29 Ιουνίου των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και στην εορτή του Αγίου Ανδρέα.

Τηλέφωνο: (+30) 22970 62100