Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015

Ναός Ταξιαρχών, λόφος Δάγλα, Μαρκόπουλο Αττική

 πηγή

Στην έξοδο του Μαρκόπουλου, αριστερά της λεωφόρου που οδηγεί στο Σούνιο, μέσα στα όρια του αρχαιολογικού χώρου της Μερέντας στο λόφο Δάγλα βρίσκεται ομάδα μνημείων που χρονολογούνται από τα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας μέχρι τους υστεροβυζαντινούς χρόνους. 



Άποψη του Ναού 
Πρόκειται για την περιοχή στην αρχαιότητα που εκτεινόταν ο αρχαίος δήμος Αγνούντος. Ανάμεσα σε ερείπια ναών, δυτικά του Φράγκικου Πύργου που υψώνεται στην κορυφή του λόφου, διατηρείται ακέραιος ο ναός του Ταξιάρχη. 

Η εκκλησία έχει τον τύπο ελεύθερου σταυρού με συμπτυγμένες κεραίες, τρούλο και ημικυκλική αψίδα διαστάσεων 5.35 Χ 4.35 μέτρων χωρίς την κόγχη του ιερού. 

Δύο μεταγενέστερες προσθήκες, δηλαδή ένας χώρος πού καλύπτεται με σταυροθόλιο καί μια αίθουσα διαστάσεων 8.59 Χ 5.35 μέτρων, πού στεγάζεται με ξύλινη στέγη και εκτελεί χρέη νάρθηκα, είχαν σαν αποτέλεσμα την υπερβολική κατά μήκος ανάπτυξη του δυτικού σκέλους του σταυρού. 

Άποψη του Ναού 
Άποψη του Ναού 


Άποψη του Ναού 
Οι προσθήκες αυτές  δεν βρίσκονται στο ίδιο ύψος δαπέδου και υποδηλώνονται εξωτερικά από τη διαφορετική τοιχοποιία πού σήμερα είναι δυσδιάκριτη κάτω από τα νεώτερα επιχρίσματα. 

Τα αλλεπάλληλα εξωτερικά επιχρίσματα δεν βοηθούν για  τη μελέτη  της τοιχοποιίας του ναού. 

Αμυδρή εικόνα μας δίνει ο εξωτερικός τοίχος της νότιας κεραίας του σταυρού, όπου το ασβέστωμα είναι λεπτότερο. 

Εδώ χρησιμοποιούνται μικροί ακανόνιστοι λίθοι σε συνδυασμό με λεπτές πλίνθους πού τοποθετούνται στα ενδιάμεσα. Μεγάλοι πελεκητοί πωρόλιθοι τοποθετούνται σποραδικά και κατά προτίμηση στις άκρες. 


Άποψη του Ναού 
Άποψη του Ναού 


Άποψη του Ναού 
Οι πολύ μικρές διαστάσεις του ναού, ο πρόχειρος τρόπος δομής του και ορισμένα αρχαΐζοντα στοιχεία, όπως π.χ. Οι σχετικά ψηλές αναλογίες του τρούλου, το κυλινδρικό του σχήμα και η ημικυκλική κόγχη, δίνουν σε αυτόν ένα αρκετά λαϊκό χαρακτήρα και δυσκολεύουν έτσι την ακριβή του χρονολόγηση.

Οι τοιχογραφίες του ναού του Ταξιάρχη που χρονολογούνται περίπου προς στα τέλη του 13ου αιώνα.

Διατηρούνται κυρίως στο Ιερό και στον τρούλο του ενώ στην αψίδα εικονίζεται η Θεοτόκος όρθια με τον Χριστό μπροστά στο στήθος της (Κυριώτισσα). Την συνοδεύουν δύο άγγελοι σε προσκύνηση, ενώ στην κατώτερη ζώνη απεικονίζονται τέσσερις ιεράρχες.

Άποψη του Ναού 
Άποψη του Ναού 

Άποψη του εσωτερικού Ναού 
Στον τρούλο του ναού του Ταξιάρχη δεσπόζει η σεβάσμια μορφή του Παντοκράτορα. 
 
Στο τύμπανο του τρούλου του ναού εικονίζονται διάφοροι προφήτες και άγιοι ανά ζεύγη.

Η παρουσία αγίων στον τρούλο, και μάλιστα ιαματικών όπως οι Άγιοι Ανάργυροι, ο Άγιος Παντελεήμων, η Αγία Θεοδότη η μητέρα των Αγίων Αναργύρων, αποτελεί όχι μόνον μία επιβίωση της παλαιάς παράδοσης, αλλά και μία ένδειξη για το ότι ο άγνωστος κτήτορας του ναού ίσως είχε αρχικά αφιερώσει την εκκλησία στη μνήμη τους.

Οι τοιχογραφίες του Ναού, αποδίδονται σε δύο ομάδες ζωγράφων, πράγμα σύνηθες στις εκκλησίες της Αττικής της ίδιας εποχής.

Άποψη του τέμπλου Ναού 

Άποψη του τέμπλου Ναού 

Άποψη του εσωτερικού του Ναού 
Οι Τοιχογραφίες μπορεί να ενταχθούν στην τρίτη τεχνοτροπική και κάπως επαρχιακή τάση (υπάρχουν άλλες δύο κυρίαρχες τεχνοτροπικές τάσεις στην Αττική της εποχής), στην οποία οι ζωγράφοι αποδίδουν με απλά ζωγραφικά μέσα, πρόσωπα εκφραστικά και με έντονη ψυχική ένταση.

Στην ομάδα των μνημείων του λόφου Δάγλα, βρίσκονται ακόμα ορισμένα ερείπια ναού γνωστού ως Άγιος Κωνσταντίνος στα βόρεια του Ταξιάρχη, ενώ στην άκρη του λόφου σώζεται πύργος της εποχής της Φραγκοκρατίας, στα ανατολικά του οποίου υπάρχουν ερείπια ανώνυμου ναού. Στις νότιες υπώρειες του λόφου και σε γειτνίαση με τον Φράγκικο Πύργο βρίσκονται τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής του Αγίου Αιμιλιανού, με διαπιστωμένες τέσσερις οικοδομικές φάσεις.